Yine bizim neslin anlayamadığı hususlardan bir örnek...
Son 50-60 yılda egemen olan anlayışa göre geleneksel "peygamber" anlayışı ile Kur'an'daki peygamber anlayışı arasında bazı farklar var.
Bu anlayışa göre, Kur'an'da ortaya konulan peygamber "ben de sizin gibi bir beşerim, ancak bana ilahınızın bir tek ilah olduğu vahyediliyor" (Fussilet/6; Kehf/110) diyen bir peygamber. Kendisinden mucize talep edenlere karşı çıkan bir peygamber.
O asla bir melek değil.
Bununla birlikte yıllarca ortaya konulan bu çabanın, müslüman halkın zihnindeki peygamber tasavvurunu pek değiştiremediğini görüyoruz. Kaç tane ayet okursanız okuyun, nereden örnek verirseniz verin, müslümanların zihnindeki peygamber çok daha farklı bir yerde duruyor. O bir insandan çok bir meleğe benziyor. İnsandan çok insan üstü özellikleri ağır basan bir peygamber. Müslüman zihni asla onu sıradan bir insana benzetmeye izin vermiyor.
Bunun sebepleri üzerinde düşünürken Resulullah'ın (a.s.) hayatından bir kare gözümün önüne geldi:
Resulullah'ın amcasının oğlu Cafer b. Ebi Talib Mute savaşına iştirak ediyor ve orada şehit oluyor. Haber Medine'ye ulaşır ulaşmaz Resulullah Cafer'in evine gidiyor. Eve varınca ağlamaya başlıyor. Eşi, "Cafer'e bir şey mi oldu?" diye soruyor. Resulullah da "Evet, Cafer şehit oldu" diye üzücü haberi veriyor.
Rivayetlerden bir kısmı bu şekilde.
Bir başka rivayette ise olay şu şekilde cereyan ediyor:
Resululah Medine'de minberde müminlere nasihat ediyordu. Cenabı Hak savaş sahnesini olduğu gibi ona gösterdi. Cafer'in şehadetine bizzat şahit oldu ve ashabına haber verdi.
Hangi rivayetin sahih olduğu tartışması ayrı bir konu. Üzerinde durmak istediğim şey bu değil.
İlk rivayetteki peygamber imajının, Kur'an'da anlatılan, beşer yönü ağır basan bir peygamber imajına daha yakın olduğu iddia edilebilir, ama bu yeterli olmuyor.
Zira insan muhayyilesi bunu kabul etmiyor ve bir peygamberden daha fazlasını bekliyor. Dolayısıyla oturduğu yerden harp meydanını izleyebilen bir peygamber imajı insanlara daha sıcak daha etkileyici geliyor.
Bu tür durumlara pek çok örnek verilebilir.
Her ne kadar Kur'an'da aksi vurgulansa da peygamberi insanüstü bir varlık olarak tasvir eden rivayetlerin daha etkili ve cazip bulunduğu bir gerçek. Üzerinde mutlaka durulması gereken bir husus.
Okumuşların anlamakta zorlandığı bir durum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder