17 Mayıs 2020
Kelimelerin kökeni
Kur'an çalışmalarında sıkça rastlanan yöntemlerden biri bu. Kelimelerin sözlüklerdeki anlamlarını sıralamak ve buradan bir sonuca ulaşmaya çalışmak. Bu mutlaka yapılması gereken bir çalışma hiç kuşkusuz.
Ne var ki bu tür çalışmalarda bazen bir kaosa da sürüklenebiliyoruz. Birbirinden çok farklı anlamları bir potada eritmek mümkün olamıyor.
Kimi zaman da Kur'an'da geçen kelime ile kelimenin sözlükte bulunan anlamları arasında uyum sağlamak için zorlama yorum ve açıklamalar yapılabiliyor. Burada kastettiğim iyi niyetli yaklaşımlar. Kur'an'a kafasındaki anlamı vermeye çalışanların çabaları ayrı bir mesele.
Metne istediğimiz anlamı veremeyiz. Sözlüklerde bulduğumuz her anlam da metne uygulanamaz. Metin bir bütündür. Öncelikle metnin kendi içindeki anlam bütünlüğü, Kur'an'ın başka yerlerindeki kullanımlar önem arzetmektedir.
Bu nedenle metinden çok uzaklaşmadan, metni açıklamaya yardımcı olacak anlamlara yönelmekte yarar var.
Aksi takdirde metin sonsuz yoruma açık bir hale gelir ki bu kabul edilemez. Her okuyanın metni istediği gibi anlamlandırma yolu açılmış olur. Bir çeşit bâtınî yorum. Bu doğru değildir.
Bunun yanında her Kur'an kelimesinden bir kavram çıkarmaya çalışmak gibi bir hastalığımız var. Bu da maalesef olmadık sonuçlara ve sorunlara yol açabiliyor. Bu alışkanlığın gerisinde çoğu kere çağdaş kavramlarla benzerlikler kurma anlayışı yatmaktadır. Oysa buna gerek yok.
Kur'ani anlamı ararken sadelikten kopmadan, mutlaka girift, karmaşık, felsefi bir boyut aramadan, olağan, günlük dildeki sıradan kullanımın olabileceğini akıldan çıkarmadan yaklaşmakta fayda var diye düşünüyorum.
Aksi takdirde kendimizi tam bir kaos ve karmaşa içinde bulabiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder