"Kopyala-Yapıştır" (copy-paste) uygulaması bilgisayarın yaygınlaşmasıyla hayatımıza girdi.
Yazı yazarken, bir araştırma yaparken ya da herhangi bir konuda bir çalışma yaparken büyük kolaylık sağlayan bir uygulama.
Ne var ki toplumsal olayları yorumlarken zaman zaman buna benzer uygulama girişimleriyle karşılaşıyoruz.
Oysa toplumsal olaylarda "kopyala-yapıştır" imkanı yok.
Tarihsel olaylar o günün koşullarında yaşandı, geçti gitti. O toplumsal koşulları aynen bugüne taşıma imkanı yok artık.
Özellikle Müslüman toplumlarda çokça karşılaşılan bir durum bu. Gerek "asrı saadet"te gerekse daha sonraki dönemlerde, Osmanlı döneminde yaşanan olayları, toplumsal yapıları veya uygulamaları aynen bugüne taşıma imkânı yoktur. Olamaz da.
İslam iktisadına dair konularda bu tür girişimler daha çok göze çarpmaktadır. Oysa bugün muhatap olduğumuz dünya 7. yüzyıl dünyasından, bugünkü finansal sistem de Medine, Şam, Kufe pazarlarından çok farklı ve karmaşıktır.
Çağ değişmiştir. Koşullar değişmiştir, anlayışlar değişmiştir.
Dolayısıyla daha önce yaşanmış olan hiç bir olay ya da uygulama aynen bugüne taşınamaz.
Bugünü yeniden anlamak, yorumlamak ve bugüne uygun yapıları oluşturmak zorundayız. Dolayısıyla kopyala-yapıştır burada geçerli değildir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder