Bu ayetle ilgili olarak iki zorlukla karşı karşıyayız:
Metinde gerçekten ellerini kesin kelimeleri geçiyor mu? Geçiyorsa bu kelimelere fiziki anlamda "ellerini kesmek" şeklinde mi anlam vermeli, yoksa, modern dönemde çokça karşılaştığımız yorumlarda olduğu gibi, "onların ellerini hırsızlıktan kesmek" ya da "ellerini çizmek" vs. şeklinde mi anlamlandırmalı?
Metinde "faḳta'û eydiyehum" ibaresi geçtiğine göre bunu fiziki anlamda "ellerini kesin" şeklinde çevirmek gerekir diye düşünüyorum. Diğer yorumlar zorlama olur. Yok farklı bir kıraat var mıydı, o kıraatta "eydiyehum" değil de eymanuhum" kelimesi geçiyordu vs. gibi gerekçeler aslında bu hükmün uygulanmasının zorluğu nedeniyle başvurulan zorlamalardan başka bir şey değilmiş gibi geliyor bana.
Önce metni doğru anlamaya çalışmalıyız. O günkü muhatapları metni nasıl anlıyorlardı?
Önce bunu doğru tespit edelim. Daha sonra ikinci zorluğa geçebiliriz. Yani bu hükmün bugün nasıl uygulanabileceği sorununa.
Metne bu şekilde anlamlar vermeye çalışanlar, tarihte bu hükmün pek uygulanmadığını, hatta Resulullah döneminde bile uygulanmadığını söylüyorlar.
Bu ikisi birbirinden ayrı hususlar.
Üçüncü bir konu da bu hükmün korumaya çalıştığı şey: Mülkiyet.
İslami anlayışta mülkiyet kavramı biraz girifttir. Zira öncelikle "göklerde ve yerde ne varsa Allah'a aittir" şeklinde genel bir hüküm mevcuttur. Yani müslüman öncelikle malın asıl sahibinin Allah olduğuna inanır. Ardından insanın mülkiyet hakkı tartışmasız bir şekilde ortaya konur. Hırsızlık hakkındaki hüküm de bu hakkı tavizsiz bir şekilde korumaya yöneliktir.
İslam ile modern anlayışlar (Kapitalizm ve Komünizm) arasında mülkiyete yaklaşım açısından bazı farklar vardır. Kapitalizm sınırsız bir özel mülkiyet hakkını tanır. Komünizmde ise özel mülkiyet yoktur. Mülkiyet kamusaldır, bireylerin mülkü olamaz.
Bu açılardan bakıldığında İslam özel mülkiyeti tanımakla birlikte, bireylerin bu hakkı kullanırken sınırsız bir özgürlüğe sahip olmadığını, ancak Allah tarafından belirlenen ilkeler doğrultusunda bu hakkı kullanabileceğini söylemektedir. Yani sınırlı bir mülkiyet diyebiliriz buna.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder